ใครจะมาเป็นนายกรัฐมนตรีคนต่อไป?

เมื่อวันที่ 4 เมษายนที่ผ่านมา พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร รักษาการนายกรัฐมนตรี ได้ประกาศจะไม่รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีหลังการเลือกตั้งเสร็จสิ้น เพื่อความสมานฉันท์และปรองดองของคนในชาติ แต่ยังคงทำหน้าที่ในฐานะ ส.ส. และหัวหน้าพรรคไทยรักไทย เพื่อผลักดันนโยบายต่าง ๆ ต่อไป

หลังจากเหตุการณ์นี้ ได้มีการคาดการณ์ถึงผู้ที่จะมาดำรงตำแหน่งนายกฯคนต่อไปว่าจะเป็นใคร ทั้งนี้คุณทักษิณได้กล่าวว่ามี 4 คนที่จะมาเป็นตัวแทนได้ แต่เปิดเผยชื่อออกมาเพียง 2 คน คือ ดร.สมคิด จาตุศรีพิทักษ์ และนายโภคิน พลกุล ส่วนอีก 2 คนนั้น มีการคาดเดาว่าอาจจะเป็นได้ทั้ง พล.ต.อ.ชิดชัย วรรณสถิต คุณหญิงสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ หรือแม้แต่นายพงศ์เทพ เทพกาญจนา

สำหรับผู้ที่อาจจะตัดออกจากการพิจารณาได้ คือ พล.ต.อ.ชิดชัย ซึ่งไม่ได้เป็น ส.ส.บัญชีรายชื่อ จึงไม่สามารถเป็นนายกฯได้ ส่วนคุณหญิงสุดารัตน์ มีข่าวว่าจะขอเว้นวรรคอย่างเงียบ ๆ และมีกระแสไม่ยอมรับจากคนในพรรคและจากหลังบ้านของคุณทักษิณ

หลายฝ่ายจึงเห็นว่าคนที่เหมาะสมน่าจะเป็น ดร.สมคิด เนื่องจากสมาชิกพรรคบางส่วนและนักธุรกิจให้การยอมรับ เพราะมีความสามารถและมีภาพที่ดีกว่าคนอื่น ๆ แต่สิ่งที่จะบอกว่าใครจะมาเป็นนายกฯ คนต่อไปนั้น ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความเห็นของสมาชิกพรรคหรือประชาชนเท่านั้น เรื่องนี้ยังขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของคุณทักษิณเป็นสำคัญ แต่อะไรคือปัจจัยในการตัดสินใจของคุณทักษิณในการเลือกคนมาเป็นนายกฯ หากเชื่อว่าคุณทักษิณต้องการคนที่จะช่วยรักษาระบอบทักษิณต่อไปได้ ผมเห็นว่ามีอยู่ 4 ปัจจัย คือ

1. เป็นคนที่คุณทักษิณสามารถคุมได้ ปัจจัยนี้สำคัญมาก เพราะผมไม่คิดว่าคุณทักษิณจะเว้นวรรคโดยจะไม่เข้ามาแทรกแซงรัฐบาลเลย แต่เป็นการถอยเพื่อจะกลับมาอีกครั้ง ดังนั้นระหว่างที่ไม่ได้อยู่ในตำแหน่งนายกฯ จำเป็นต้องมีนายกฯ ร่างทรงที่สามารถสั่งการได้ เพื่อจะผลักดันสิ่งต่าง ๆ ตามที่คุณทักษิณต้องการได้

2. ต้องไม่โดดเด่นกว่าคุณทักษิณ เพราะการให้คนที่โดดเด่นมากกว่าคุณทักษิณมาเป็นนายกฯ อาจจะทำให้ความต้องการให้คุณทักษิณกลับมาเป็นนายกฯ ลดน้อยลง และเป็นพฤติกรรมในอดีตของคุณทักษิณแสดงถึงความไม่ต้องการให้ใครมาโดดเด่นกว่าตนเอง ดังกรณีของ
ดร.ปุรชัย เปี่ยมสมบูรณ์ ที่ถูกลดบทบาทลง

ผมจึงเห็นว่าดร.สมคิด ไม่ผ่าน 2 เกณฑ์นี้ เพราะดร.สมคิดไม่ใช่คนที่อยู่ในกลุ่มที่คุณทักษิณไว้วางใจมากที่สุด และการที่คุณสมคิดเป็นคนที่มีความสามารถมากและภาพลักษณ์ดี อาจไม่เป็นที่ถูกใจของคุณทักษิณ และอาจจะเป็นอุปสรรคต่อการกลับมาของคุณทักษิณในอนาคต

3. เป็นที่ยอมรับของสังคมในระดับหนึ่ง เพื่อลดกระแสการต่อต้านและลดคำครหาว่าเป็นร่างทรงของคุณทักษิณ ผมจึงเห็นว่าคุณโภคินสอบไม่ผ่านเกณฑ์นี้ เนื่องจากประชาชนมีข้อสงสัยต่อคุณโภคินว่า เป็นหนึ่งในผู้ที่ถูกกล่าวหาว่า นำข้อมูลการลอยตัวค่าเงินบาทไปบอกคุณทักษิณ และพฤติกรรมที่ไม่เป็นกลางเมื่อครั้งการโหวตเลือกคุณทักษิณเป็นนายกฯ ทั้ง ๆ ที่เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร

4. มีความสามารถเหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบัน ซึ่งสังคมมีความขัดแย้งกันมาก ผู้ที่จะมาเป็นนายกฯ จึงต้องมีบุคลิกประนีประนอมและไม่ใช่คนแข็งกร้าว มีประสบการณ์ในการประสานประโยชน์ระหว่างคนในพรรคและบุคคลภายนอก นอกจากนี้ บทบาทสำคัญของรัฐบาลใหม่คือการปฏิรูปทางการเมือง ดังนั้นผู้ที่จะเป็นนายกฯ น่าจะเป็นผู้ที่มีความเข้าใจเรื่องกฎหมายเป็นอย่างดี

ผมจึงคิดว่า นายกรัฐมนตรีคนต่อไปอาจจะชื่อ ldquo;พงศ์เทพ เทพกาญจนาrdquo; ก็เป็นได้