ldquo; ไม่มีคำว่า ldquo;ผู้นำrdquo; (leader) ในโลกนี้ มีแต่เพียงคำว่า ldquo;ภาวะผู้นำrdquo; (leadership) เท่านั้นrdquo;


เจ้าของประโยคที่ผมยกมาข้างต้น คือ ศาสตราจารย์โรนัลด์ ไฮเฟท (Ronald A. Heifetz) ศาสตราจารย์สอนวิชาเกี่ยวกับภาวะผู้นำ ที่จอห์น เอฟ เคนเนดี้ สคูล ออฟ กอเวอร์เมนต์ (John F. Kennedy School of Government) ซึ่งเป็นสกูลหนึ่งในมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
ถึงแม้ว่า รัฐธรรมนูญฉบับ 2540 พยายามที่จะเปิดโอกาสให้ ส.ส. ที่สังกัดพรรคมีอิสระในการปฏิบัติหน้าที่ โดยเฉพาะการไม่ต้องปฏิบัติตามมติหรือข้อบังคับของพรรคหากขัดหรือแย้งกับหลักการพื้นฐานแห่งการปกครองในระบอบประชาธิปไตยโดยมีสิทธิร้องขอให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณาวินิจฉัยได้(มาตรา 47) แต่ในความเป็นจริงทางการเมือง หาก ส.ส. ท่านใดฝ่าฝืนมติของพรรค ย่อมถูกตรวจสอบในด้านพฤติกรรมว่าปฏิบัติตามระเบียบวินัยของพรรคหรือไม่ และโอกาสที่พรรคจะไม่ส่งลงสมัครในการเลือกตั้งสมัยหน้าก็มีสูงยิ่งขึ้น ซึ่งทำให้ ส.ส. เกิดความกลัวและปฏิบัติหน้าที่ราวกับหุ่นยนต์ที่ต้องปฏิบัติตามคำสั่ง
 
ปัญหาที่เกิดขึ้น กลายเป็นประเด็นสำคัญอีกประการหนึ่งในการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ที่ต้องตอบให้ชัดว่า
เพื่อนคือบุคคลที่ดีที่สุดคนหนึ่งที่เราพึงมีในชีวิตนี้ ดังที่ ราฟท์ วาลโด อีเมอร์สัน ได้กล่าวไว้ว่า

ldquo;เพื่อนถือได้ว่าเป็นงานชิ้นเอกของธรรมชาติrdquo; (A friend may well be reckoned the masterpiece of nature. : Raph Waldo Emerson 1803-1882)
คงมีหลายคนมักคิดว่าldquo;หนังสือมีไว้สำหรับอ่าน ไม่ได้มีไว้ให้ขีดเขียนหรือทำสกปรกเลอะเทอะ ดังนั้น ต้องใช้อย่างทะนุถนอม อ่านเสร็จก็เก็บให้เรียบร้อยrdquo;หรือ ldquo;ถ้าต้องการเน้นข้อความสำคัญ อนุญาตให้ขีดเส้นใต้เพียงอย่างเดียว และทำได้เฉพาะหนังสือของเราเองเท่านั้นrdquo;

ldquo;หากงานที่เราให้คนรุ่นหนุ่มทำนั้น ง่ายและสบายเกินไปที่จะทดสอบและท้าทายความสามารถ คนรุ่นหนุ่มเหล่านี้มักจะเข้าสู่วัยกลางคนที่ไม่มีประสิทธิภาพได้อย่างรวดเร็ว นักบริหารทุกคนมักจะบ่นอยู่เสมอว่าคนหนุ่มที่มีไฟแรงมักจะกลายเป็นไม้ที่มอดไฟเร็วเกินไป ซึ่งอันที่จริงแล้ว เขาควรจะตำหนิตัวเองว่าเป็นคนหรี่ไฟของคนเหล่านั้นลงด้วยการให้พวกเขาทำงานเล็ก ๆ และไม่ท้าทายเท่าที่ควรrdquo;

จอห์น เฮเดอร์ (John Heider) ผู้เขียนหนังสือเรื่อง The Tao Of Leadership ได้ประยุกต์หลักปรัชญาเต๋ามาใช้เป็นหลักในการพัฒนาภาวะผู้นำ ตอนหนึ่งในหนังสือได้กล่าวไว้อย่างน่าสนใจว่า

ldquo;การที่จะรู้ว่าใครเป็นอย่างไรนั้นต้องใช้ความฉลาด แต่การจะรู้ตนเองเป็นอย่างไรนั้นต้องใช้ปัญญา ในการจัดการชีวิตผู้อื่นนั้นต้องใช้ความเข้มแข็ง แต่การจัดการกับชีวิตของตนเองนั้นต้องใช้อำนาจที่แท้จริงrdquo;

การปฏิรูปการศึกษาไทยได้ดำเนินมากว่า 8 ปี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 โดยฝ่ายที่เกี่ยวข้องต่างพยายามพัฒนาและดำเนินการปฏิรูปการศึกษาไทยอย่างมาก ซึ่งการจะพัฒนาการศึกษาไทยจะประสบความสำเร็จได้ในสภาพยุคที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ จำเป็นต้องวางแผนและดำเนินการในเชิงรุกร่วมด้วยนั่นหมายความถึงการให้ความสำคัญกับการคาดการณ์แนวโน้มอนาคตทางด้านการศึกษา เพื่อนำมาใช้ประกอบการจัดการศึกษาไทยได้สอดคล้องสภาพการเปลี่ยนแปลง หลีกเลี่ยงอุปสรรคปัญหา และใช้ประโยชน์สูงสุดจากแนวโน้มอนาคตที่จะมาถึง
การบังคับใช้สิทธิในการผลิตหรือนำเข้ายาที่ติดสิทธิบัตร (Compulsory license หรือ CL) ของไทยต่อบริษัทผลิตยาของสหรัฐอเมริกา ในยา 3 รายการ คือ ยาต่อต้านไวรัสเอดส์ 2 รายการ (เอฟฟาไวเรนซ์และคาเลตตรา) และยาป้องกันความรุนแรงของโรคเส้นเลือดอุดตันในหัวใจ (พลาวิกซ์) อีก 1 รายการ เป็นเหตุให้เกิดการโต้แย้งที่ยังไม่ได้ข้อยุติ ด้านรัฐบาลไทยยังคงพยายามเจรจาต่อรองให้บริษัทยาลดราคายาลง เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงยาเหล่านี้ได้มากขึ้น แต่ทางด้านบริษัทยาของสหรัฐฯ ยังคงยืนกรานไม่ยอมลดราคาลง และหาทางกดดันรัฐบาลไทยในหลายด้าน โดยเฉพาะการขู่ว่าจะตัดสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากร (GSP) ในส
จอห์น เฮเดอร์ (John Heider) ผู้เขียนหนังสือเรื่อง The Tao Of Leadership ได้ประยุกต์หลักปรัชญาเต๋ามาใช้เป็นหลักในการพัฒนาภาวะผู้นำ ตอนหนึ่งในหนังสือได้กล่าวไว้อย่างน่าสนใจว่า

ldquo;การที่จะรู้ว่าใครเป็นอย่างไรนั้นต้องใช้ความฉลาด แต่การจะรู้ตนเองเป็นอย่างไรนั้นต้องใช้ปัญญา ในการจัดการชีวิตผู้อื่นนั้นต้องใช้ความเข้มแข็ง แต่การจัดการกับชีวิตของตนเองนั้นต้องใช้อำนาจที่แท้จริงrdquo;