สำรวจ "อีโก้" พวกชอบ "บินเดี่ยว"

นี่..เห็นไหม ผลงานจากไอเดียฉันล้วน ๆ

ดีนะที่ไม่ฟังความคิดของพวกเธอ

ผมทำคนเดียวได้..บอกตรง ๆ ผมไม่ไว้ใจเด็กใหม่พวกนี้

ผมยืนยันว่า จะต้องทำแบบนี้ ถ้าใครไม่เห็นด้วย ก็คงร่วมทีมกันไม่ได้!!?

ลองสำรวจดูว่า คำพูดประมาณนี้เคยออกมาจากปากเราหรือไม่?...

ถ้าเคย...หรือแม้ไม่เคยพูด แต่อาจเคยมีความรู้สึกแบบนี้ในใจ เช่น ชอบทำงานคนเดียว ไม่ชอบทำงานร่วมกับคนอื่น ๆ หรือ มั่นใจตัวเองสูงมาก ๆ ว่า เราคนเดียวทำได้ และทำได้ดีกว่าด้วย หรือถ้าหนักกว่านั้นคือ ชอบทำดี เด่น ดัง กว่าคนอื่น ๆ ฯลฯ ถ้ามีอาการเช่นนี้ แสดงว่า เรามีปัญหา "อีโก้" ที่ต้องแก้ไขแล้ว!!

อีโก้ (ego) หรือ อัตตา มาจากรากศัพท์ภาษากรีก?????(อ่านว่า อีโก้)หมายถึง "ฉัน" (I)คำนี้ถูกใช้เพื่ออธิบายถึง ตัวตน หรือ อัตลักษณ์ของบุคคล เป็นตัวตนที่คิดว่า "เราเป็น" ซึ่งอาจจะเป็นหรือไม่ได้เป็นเช่นนั้นจริง ๆ ก็ได้

อีโก้ที่สร้างปัญหา มักเกิดจากการยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง ถือตัวเองเป็นสำคัญ และหมกมุ่นอยู่กับการตอบสนองอีโก้ของตน ซึ่งทำให้คิดถึงแต่ "ฉัน" "ตัวฉัน" "ของฉัน" ทั้งโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจ โดยไม่ใส่ใจผู้อื่น ไม่สนใจว่าดีงามถูกต้องหรือไม่ ยิ่งหากเป็นพวกที่ชื่นชมตัวเองมาก ๆ จนเป็นพวก "อีโก้สูง" แสดงออกเป็นพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ อาทิ โอ้อวด เย่อหยิ่ง หลงตัวเอง เห็นแก่ตัว ฯลฯ ผลที่ตามมาประการหนึ่งคือ ไม่สามารถทำงานเป็นทีม

ความรู้สึกไม่ชอบ ไม่อยาก ไม่สนใจที่จะทำงานเป็นทีมร่วมกับคนอื่น ๆ เป็นการแสดงออกประการหนึ่งของคนอีโก้สูง สาเหตุสำคัญเนื่องมาจาก

หมกมุ่นกับ "ตัวเอง" ธรรมชาติของคนที่ขับเคลื่อนด้วยอีโก้ จะหมกมุ่นอยู่กับความคิดของตัวเอง เอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง (I-centric)มุ่งตอบสนองตัวเองเป็นหลัก จึงโฟกัสไปที่ความคิด ความรู้สึก ความอยู่รอด และความพึงพอใจของตนเอง ทำทุกอย่างจึงมุ่งเพื่อ "ตัวเอง" โดยไม่ใส่ใจว่า คนอื่นจะได้รับสิ่งที่ดีด้วยหรือไม่ จึงมักละเลยความคิดและความรู้สึกของผู้อื่น จึงทำให้ไม่สามารถร่วมงานกับผู้อื่นได้

ต้องการเป็น "ดาวเด่น" คนอีโก้สูงคิดว่าตัวเอง "เจ๋งกว่า" จึงชอบ "บินเดี่ยว" เพราะต้องการเป็นผู้ชนะคนเดียวมากกว่าชนะร่วมกัน และพอใจที่จะดูดีกว่าคนอื่น ๆ จึงไม่ทำงานเป็นทีม ไม่ยอมประสานพลังกับคนอื่น ๆ แม้ว่าจะเพิ่มพลังความแข็งแกร่งต่อความสำเร็จภาพรวมให้มีมากขึ้น กล่าวกันว่า คนอีโก้สูงอาจพูดว่า "เรา" (WE) แต่การกระทำออกมาคือ "ฉัน" (ME) เหมือนนักฟุตบอลที่ชอบโชว์ลีลาคนเดียว ไม่ยอมส่งลูกให้เพื่อน หวังจะเป็นดาวซัลโว โดยไม่สนใจว่าความสำเร็จแท้เกิดจากการประสานพลังของทุกคนในทีม

ดูถูกดูแคลน "คนอื่น" คนอีโก้สูงมักมองคนอื่น ๆ ด้อยกว่า จึงมักไม่ไว้วางใจใคร ชอบจัดการทุกอย่างด้วยตนเอง ไม่กระจายอำนาจ ไม่รับฟังความเห็น และรับไม่ได้ต่อความอ่อนแอที่เกิดขึ้นในทีม จึงต้องการควบคุมทุกอย่างด้วยตนเอง เพราะคิดว่าตัวเองทำได้ดีกว่าใครทั้งหมด และหากทีมงานแสดงทัศนะไม่เห็นด้วยหรือโต้แย้ง แทนที่จะรับฟัง อาจมองเพื่อนร่วมทีมเป็นศัตรู และมีใจคิดร้ายต้องการทำลาย เพื่อให้ตัวเองเป็นฝ่ายชนะ โดยไม่สนใจว่าเป็นการสร้างความเสียหายต่อทีมในภาพรวม

คนอีโก้สูงที่ไม่สามารถทำงานเป็นทีมได้ ย่อมส่งผลเสียมากกว่าผลดี เพราะการไม่ยอมร่วมทีมเพื่อเอาชนะอุปสรรคต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ทำให้พลาดในการสร้างพลังทวีคูณ เหมือนนักเตะที่ไม่ส่งลูกให้เพื่อน แต่พยายามวิ่งไปยิงเอง ในที่สุดก็ไม่สามารถทำได้และแพ้ทั้งทีม อีกทั้ง สมาชิกในทีมที่มีคนอีโก้สูง ย่อมไร้ความสุขมีแนวโน้มขาดเอกภาพ และขาดกำลังใจในการทำเพื่อความสำเร็จของทีม ทำให้โอกาสล้มเหลวของทั้งทีมมีความเป็นไปได้สูง

จำไว้ว่า "ไม่มีใครสามารถเป็นผู้ชนะได้ บนความพ่ายแพ้ของทีม"

ดังนั้น หากเรามีแนวโน้มไม่ชอบทำงานเป็นทีม ไม่ว่าด้วยเหตุผลใด ให้เรากลับไปทบทวนให้ดี หากเราต้องการเป็นผู้ชนะหรือประสบความสำเร็จที่แท้จริง เราจำเป็นต้องรวมพลังทำงานเป็นทีม เพราะเมื่อทีมชนะ ย่อมเท่ากับทุกคนในทีมชนะร่วมกัน และมีโอกาสที่จะชนะต่อไปได้อย่างยั่งยืน

ศ.ดร. เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
นักวิชาการอาวุโส ศูนย์ศึกษาธุรกิจและรัฐบาล มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
kriengsak@kriengsak.com, http://www.kriengsak.com

แหล่งที่มาของภาพ : http://tigerwires.com/cms/lib3/PA01000001/Centricity/Domain/699/all-about-me-boy.jpg