พันธบัตรกองทุนน้ำมันเสี่ยงหรือไม่

การลงทุนในพันธบัตรกองทุนน้ำมันไม่เสี่ยงแต่ผลตอบแทนสูง เพราะความเสี่ยงถูกโอนมาให้ผู้ใช้น้ำมันและรัฐแบกรับไว้ทั้งหมดแล้ว

ในวันที่ 29 ก.ย.ที่ผ่านมา กระทรวงพลังงานและสถาบันบริหารกองทุนพลังงานได้เปิดให้จองพันธบัตรน้ำมัน เพื่อนำเงินมาชำระหนี้ที่เกิดจากการตรึงราคาน้ำมัน 92,000 ล้านบาทในช่วงที่ผ่านมา โดยจำหน่ายพันธบัตรชุดแรก 26,400 ล้านบาท ให้แก่นักลงทุนสถาบันร้อยละ 60 และประชาชนทั่วไปร้อยละ 40 ในราคาหน่วยละ 1,000 บาท ขั้นต่ำ 50,000 บาทต่อราย รูปแบบการจองคือ ใครมาก่อนได้ก่อนและจะปิดการจองทันทีเมื่อครบกำหนด สำหรับผลตอบแทนของพันธบัตรชุดแรกนี้ พันธบัตรอายุ 1 ปี อัตราดอกเบี้ยร้อยละ 4.28 พันธบัตร 2 ปี ดอกเบี้ยร้อยละ 5.26 และพันธบัตร 3 ปี อยู่ที่ร้อยละ 5.87 สูงกว่าอัตราดอกเบี้ยเงินฝากออมทรัพย์ ซึ่งอยู่ที่ร้อยละ 0.75 ndash; 1.50 ส่วนพันธบัตรชุดที่ 2 จะออกจำหน่ายในเดือนกุมภาพันธ์ประมาณ 15,600 ล้านบาท

เหตุผลที่กองทุนน้ำมันต้องออกพันธบัตรเพื่อนำเงินมาชำระหนี้กองทุนน้ำมัน เนื่องจากเงินกู้ระยะสั้นที่กองทุนน้ำมันกู้จากธนาคารพาณิชย์เพื่ออุดหนุนราคาน้ำมันนั้น ถึงกำหนดเวลาชำระหนี้แล้ว ประกอบกับการที่กองทุนน้ำมันยังไม่สามารถเก็บเงินเข้าสู่กองทุนฯเพื่อใช้หนี้ทั้งหมดได้ในทันที เนื่องจากราคาน้ำมันในตลาดโลกนั้นสูงขึ้นเรื่อย ๆ อย่างไรก็ตาม กองทุนน้ำมันมีแผนการจัดเก็บเงินจากผู้ใช้น้ำมันเพื่อชดใช้หนี้ทั้งหมดภายในเวลา 5 ปี

เหตุที่พันธบัตรน้ำมันต้องให้อัตราดอกเบี้ยสูงกว่าดอกเบี้ยเงินออมนั้น เพื่อจูงใจให้นักลงทุนสถาบันและประชาชนทั่วไปเกิดความสนใจซื้อพันธบัตร อีกประการหนึ่งคือแนวโน้มอัตราดอกเบี้ยที่อยู่ในช่วงขาขึ้น ประกอบกับการออกพันธบัตรน้ำมันครั้งนี้ รัฐบาลไม่ได้ค้ำประกัน ทำให้จำเป็นต้องให้อัตราผลตอบแทนที่สูง

ความเสี่ยงอีกประการหนึ่งของการออกพันธบัตรน้ำมัน คือการแทรกแซงทางนโยบายของรัฐบาล เพราะพฤติกรรมของรัฐบาลชุดนี้มีแนวโน้มจะเข้าแทรกแซงนโยบายราคาน้ำมันอีก หากราคาน้ำมันไม่ลดลง รัฐบาลอาจเปลี่ยนแปลงนโยบายไม่ให้กองทุนน้ำมันเก็บเงินจากผู้ใช้น้ำมัน ในกรณีที่ราคาน้ำมันสูงมาก ซึ่งจะทำให้กองทุนน้ำมันไม่สามารถหารายได้มาชำระหนี้ และจะต้องออกพันธบัตรเพื่อรีไฟแนนซ์หนี้ของกองทุนฯ ออกไปเรื่อย ๆ ผลที่เกิดขึ้นคือ ผู้ใช้น้ำมันจะต้องจ่ายค่าน้ำมันสูงขึ้นในอนาคต เพื่อชำระดอกเบี้ยจากการออกพันธบัตร

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ที่ต้องการซื้อพันธบัตรน้ำมัน นับว่าพันธบัตรมีความน่าลงทุนมาก และมีความเสี่ยงของการลงทุนค่อนข้างต่ำในเชิงพฤตินัย แม้ในเชิงนิตินัยรัฐบาลจะไม่ได้ค้ำประกัน แต่รัฐบาลยังเปิดช่องให้กองทุนน้ำมันสามารถกู้เงินจากรัฐบาลได้ในกรณีที่เงินขาดมือ และหากกอทุนน้ำมันไม่สามารถชำระหนี้ได้ในอนาคต รัฐบาลจะต้องเข้ารับชำระหนี้แทนอยู่ดี เพราะถึงอย่างไรกองทุนน้ำมันยังคงเป็นหน่วยงานของรัฐ