เป้าหมายเดิมของการเปิดเสรีในเอเชียตะวันออกประกอบด้วยสมาชิก 13 ประเทศหรืออาเซียนบวก 3 (ASEAN+3) ซึ่งได้แก่อาเซียน 10 ประเทศรวมกับจีน ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ แต่ผมมีข้อเสนออื่นๆ ที่ต้องการให้ขยายความร่วมมือให้ครอบคลุมมากกว่าเดิม ให้กว้างกว่าอาเซียนบวก 3

หากย้อนกลับไปเมื่อปี 2545 ผมได้เคยเสนออย่างน้อยให้รวมอินเดียเข้าในกลุ่มนี้ด้วย โดยเขียนเป็นบทความเรื่อง “ผนึกกำลัง อาเซียน+4: ยุทธศาสตร์ใหม่ในเอเชีย” เนื่องจากอินเดียมีศักยภาพทางเศรษฐกิจสูง และมีความสนใจที่จะขยายความสัมพันธ์ทางการค้ากับเอเชียตะวันออก ตามนโยบาย “มองตะวันออก” (Look East) ของรัฐบาลอินเดีย การรวมอินเดียน่าจะทำให้กลุ่มนี้เกิดความสมดุลทางอำนาจ เพราะอินเดียน่าจะสามารถเป็นตัวกลางในการคานอำนาจและประสานระหว่างจีนและญี่ปุ่นที่มีประวัติศาสตร์ที่บาดหมางกันได้

อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาในระยะยาวมากขึ้น ผมจึงเสนอให้ขยายขอบเขตกว้างออกไปอีก โดยให้รวมออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ไต้หวัน และฮ่องกงเข้ามาในกลุ่มนี้ด้วย รวมเป็น “อาเซียนบวก 8” เนื่องจากเขตเศรษฐกิจทั้ง 4 (เหตุที่เรียกว่า “เขตเศรษฐกิจ” เพราะฮ่องกงไม่ใช่ประเทศ และในบางกรณี ไต้หวันไม่ถูกนับเป็นประเทศ) ล้วนมีศักยภาพทางเศรษฐกิจและมีความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับเอเชียสูงมาก ยิ่งไปกว่านั้น ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ยังไม่ต้องการถูกโดดเดี่ยว จึงพยายามหยิบยื่นความสัมพันธ์ให้กับเอเชียมาตลอด

อีกประเด็นหนึ่งที่ประชุมดังกล่าวให้ความสนใจและมีข้อถกเถียงกันมาก คือ เส้นทางการเปิดเสรีของกลุ่มเศรษฐกิจนี้ โดยมีผู้เสนอไว้ 2 เส้นทางหลัก ๆ คือ การรวมกับอาเซียนครั้งละประเทศ/เขตเศรษฐกิจ แล้วจึงรวมกันทั้งหมดในที่สุด อีกเส้นทางหนึ่งคือ การรวมกันของประเทศ/เขตเศรษฐกิจอื่น ๆ นอกอาเซียนก่อน แล้วจึงนำมารวมกับอาเซียนอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งเส้นทางนี้ยังแบ่งเป็นเส้นทางย่อย ๆ ได้แก่ จีนรวมกับเกาหลีก่อนแล้วจึงรวมกับญี่ปุ่น หรือญี่ปุ่นรวมกับเกาหลีก่อนแล้วจึงรวมกับจีน

สำหรับประเด็นนี้ ผมได้เสนอให้รวมตัวกับอาเซียนคราวละประเทศ/เขตเศรษฐกิจ เพราะจะทำให้การเจรจาเป็นไปได้โดยง่ายไม่ซับซ้อนและไม่ยืดเยื้อเหมือนกับการเจรจาพหุภาคีขององค์การการค้าโลก

ส่วนเส้นทางการรวมตัวของประเทศ/เขตเศรษฐกิจอื่น ๆ ก่อนแล้วจึงมารวมกับอาเซียนอาจล่าช้าและมีปัญหามาก เพราะยังไม่มีสถาบันที่ทำหน้าที่ดำเนินการเกี่ยวกับความร่วมมือระหว่างประเทศเหมือนอย่างอาเซียน และประเทศต่าง ๆ ยังมีความหวาดระแวงญี่ปุ่น และมีท่าทีต้องการแข่งขันกันเองเพื่อมีอิทธิพลต่ออาเซียน นอกจากนี้ การรวมตัวระหว่างเกาหลีใต้กับญี่ปุ่นมีลักษณะเป็น “Stumbling bloc” กล่าวคือมีแนวโน้มทำให้ไม่เกิดการพัฒนาไปสู่การเปิดเสรีกับประเทศอื่น ๆ