Go www.kriengsak.com

ประวัติ

ครอบครัว

งานวิชาการ

กิจกรรม

Press

Contact us

ค้นหา

 

ขอคิดอย่างสร้างสรรค์


ข้อเสนอระยะยาวการจัดตั้งศาลรัฐธรรมนูญ
Long-term Proposal for the Establishment of the Constitution Court

 
 

18 มีนาคม 2550

เรียนมิตรสหายที่เคารพรัก                                   

             ในการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่นี้ สังคมส่วนหนึ่งเกิดคำถามสำคัญ คือ ศาลรัฐธรรมนูญควรมีอยู่หรือไม่? และ ถ้าคิดว่า ยังควรมีอยู่ จะต้องแก้ไขกระบวนการสรรหา อำนาจหน้าที่ หรือไม่ อย่างไร?

หลังจากพิจารณาแง่มุมต่าง ๆ แล้ว คิดว่า คำตอบที่เหมาะสมสำหรับเรื่องนี้ควรเป็นดังนี้

ควรมีศาลรัฐธรรมนูญ ต่อไป

             ศาลรัฐธรรมนูญ เป็นองค์กรที่ทำหน้าที่ตรวจสอบถ่วงดุลการใช้อำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติโดยตรง มีหน้าที่วินิจฉัยว่า กฎหมายที่รัฐสภาออกมานั้นขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่ ดังนั้น จึงเห็นด้วยที่ควรจะยังคงให้มีศาลรัฐธรรมนูญเพื่อทำหน้าที่ดังกล่าว เพื่อป้องกันมิให้มีการตรากฎหมายที่อาจไปละเมิดหรือลิดรอนสิทธิเสรีภาพของประชาชน อีกทั้ง เพื่อเป็นการพิทักษ์หรือปกป้องคุ้มครองรัฐธรรมนูญอันเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ  และควรพัฒนาองค์ความรู้และระบบภายในองค์กรให้มีความแข็งแกร่งไม่สามารถถูกแทรกแซงได้

             ปรับเปลี่ยนกระบวนการสรรหา

             ที่ผ่านมามีความพยายามในการเสนอให้แก้ไข เพื่อให้ได้มาซึ่งตุลาการรัฐธรรมนูญที่มีคุณสมบัติเหมาะสม และป้องกันมิให้ศาลรัฐธรรมนูญถูกแทรกแซง โดยเสนอกันว่า การสรรหาหรือที่มาของตุลาการควรยึดตามหลักการแบ่งแยกอำนาจ ต้องมีระบบตรวจสอบถ่วงดุล และไม่ควรผูกขาดอำนาจการสรรหาไว้กับคนเพียงบางกลุ่ม แต่การใช้วิธีนี้ ในสังคมไทยขณะนี้ อาจเป็นเรื่องยากในเชิงปฏิบัติ เพราะโอกาสถูกแทรกแซง เกิดขึ้นได้ แม้ในระบบที่เหมาะสม

             ทางออกที่น่าจะเหมาะสมกว่า เสนอว่า ควรยึดตามหลักการตรวจสอบถ่วงดุลก่อน โดยเสนอว่าตุลาการรัฐธรรมนูญ ควรมีจำนวน 15 คน มีที่มา จาก 4 กลุ่ม ได้แก่

             1) ที่ประชุมใหญ่ศาลฎีกา คัดเลือกมา 4 คน

             2) ที่ประชุมใหญ่ศาลปกครองสูงสุด คัดเลือกมา 4 คน

             3) คณบดีคณะนิติศาสตร์ (มหาวิทยาลัยของรัฐ) เสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิด้านนิติศาสตร์ ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายมหาชน
                 จำนวน 8 คน และให้รัฐสภาคัดเลือกเหลือ 4 คน  และ

             4) คณบดีคณะรัฐศาสตร์ (มหาวิทยาลัยของรัฐ) เสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิด้านรัฐศาสตร์ซึ่งมีความเชี่ยวชาญด้านการเมืองการปกครอง
                  และรัฐธรรมนูญไทยจำนวน 6 คน ให้รัฐสภาคัดเลือกเหลือ 3 คน

             แบ่งตุลาการรัฐธรรมนูญออกเป็น 2 องค์คณะ

             นอกจากนี้ เสนอว่าตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ควรแบ่งออกเป็น 2 องค์คณะ โดยแบ่งตามอำนาจหน้าที่ กล่าวคือ องค์คณะที่ 1 ทำหน้าที่วินิจฉัยคดีเกี่ยวกับความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมาย องค์คณะที่ 2 ทำหน้าที่พิจารณาคดีที่เกี่ยวข้องกับการเมือง

             ในระยะยาว พัฒนาเป็นสถาบันที่มีระบบที่แข็งแกร่ง

             ผมขอเสนอว่าควรพัฒนาให้เป็นสถาบันเหมือนกับศาลยุติธรรมและศาลปกครอง โดยให้มีการสอบคัดเลือกบุคลากรที่เหมาะสมเข้ามาดำรงตำแหน่งแทนการสรรหา ทั้งนี้ ควรพัฒนาองค์กรให้มีความมั่นคงในระยะยาว ไม่เป็นเพียงองค์กร ชั่วคราว เพื่อแก้ปัญหาการแทรกแซง และควรสร้างระบบการตรวจสอบถ่วงดุลกันระหว่างองค์กรศาลกันเอง เพราะเป็นระบบศาลคู่มีทั้งศาลยุติธรรม ศาลปกครอง และศาลรัฐธรรมนูญ

             ควรมีการสร้างหลักประกัน ความมั่นใจของประชาชนในกระบวนการยุติธรรมของศาล ให้มีความโปร่งใส โดยสามารถตรวจสอบที่มาที่ไปของผู้มาดำรงตำแหน่งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญได้ และไม่ควรให้ประชาชนเข้าแทรกแซงองค์กรศาลได้ เพราะอาจถูกครอบงำได้ง่าย

             ศาลรัฐธรรมนูญจะเป็นองค์กรศาลที่ทำหน้าที่ได้ตามเจตจำนงหรือไม่นั้น ที่มาของกระบวนการสรรหาที่ต้องยึดหลักการตรวจสอบถ่วงดุล ขอบข่ายอำนาจหน้าที่ และการพัฒนาเป็นสถาบันที่มั่นคงนั้น จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึง เพื่อวางรากฐานที่แข็งแกร่งให้กับรัฐธรรมนูญฉบับปฏิรูปการเมืองของชาวไทยต่อไป

 

-------------------------------