ก่อนหน้านี้ รัฐบาลได้ถมเงินเข้ามาแก้ปัญหาธนาคารนี้จำนวนมากแล้ว และดูเหมือนว่ายังแก้ปัญหาไม่ได้ สาเหตุส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะการดำเนินงานที่อาจเอื้อประโยชน์ต่อคนบางกลุ่ม จึงทำให้ภาระการขาดทุนตกอยู่กับธนาคารเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นการรับซื้อทรัพย์สินในราคาที่สูงกว่ามูลค่าที่แท้จริง การตัดหนี้สูญ (hair cut) หลายพันล้านให้กับลูกหนี้รายใหญ่ที่เป็นธุรกิจเครือญาติของคนในรัฐบาล หรือการเอาคนใกล้ชิดหรือญาติพี่น้องเข้าไปมีตำแหน่งในธนาคาร ทำให้ไม่ได้รับความเชื่อมั่นในแง่การบริหารงาน

สำหรับในครั้งนี้ กระทรวงการคลังขายหุ้น อสมท.ให้ธนาคารออมสิน แล้วนำเงินที่ได้จำนวน 3,015 ล้านบาทไปซื้อหุ้นบุริมสิทธิเพื่อเพิ่มทุนให้ธนาคารทหารไทย โดยมีสัญญาว่ากระทรวงการคลังจะซื้อหุ้นคืนในเวลา 3 ปี หรือพูดให้เข้าใจง่าย คือ การที่ธนาคารออมสินปล่อยกู้ให้ธนาคารทหารไทย โดยที่กระทรวงการคลังนำหุ้น อสมท.มาเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกัน พฤติกรรมเช่นนี้ นับเป็นการแย่งเงินออมที่ธนาคารออมสินควรจะใช้ในการปล่อยกู้ให้คนยากจน เพื่อเอาไปอุ้มกิจการธนาคารทหารไทย ซึ่งถึงแม้ว่ากระทรวงการคลังจะถือหุ้นในธนาคารทหารไทยถึงร้อยละ 31.2 แต่ต้องไม่ลืมว่า ผู้ถือหุ้นรายใหญ่อีกร้อยละ 30.8 เป็นนักลงทุนสถาบันต่างประเทศ ที่เหลือเป็นนักลงทุนไทยและต่างชาติ ที่ถือได้ว่าเป็นผู้มีอันจะกิน (ตารางที่ 1)

การตัดสินใจดึงเงินจากธนาคารออมสินไปอุ้มธนาคารทหารไทย สะท้อนให้เห็นว่า แท้ที่จริงแล้วรัฐบาลให้ความสำคัญกับคนยากจนจริงหรือไม่ ถึงแม้ว่าธนาคารออมสินจะได้อัตราผลตอบแทนของการกู้มากกว่าร้อยละ 9.99 ต่อปี (ตารางที่ 2) แต่การที่เงินจำนวนถึง 3,015 ล้านบาทถูกกู้ออกไปจากธนาคารออมสินเป็นเวลาอย่างน้อย 3 ปี จะทำให้ประชาชนจำนวนมากขาดโอกาสในการได้รับเงินกู้ ทั้งนี้หากสมมติว่าธนาคารออมสินนำไปปล่อยกู้ให้กับประชาชนคนละ 3 หมื่นบาท จะสามารถให้เงินกู้แก่ประชาชนได้ถึง 1 แสนคนทีเดียว

นอกจากนี้ การดำเนินการดังกล่าวยังทำให้คนยากจนเสียเปรียบในแง่ของต้นทุนการกู้เงิน ทั้งนี้หากรัฐบาลนำเงิน 3,015 ล้านบาทของธนาคารออมสินไปปล่อยกู้ในโครงการธนาคารประชาชน คนจนต้องเสียต้นทุนในการกู้เงินร้อยละ 1 ต่อเดือน แต่หากนำเงินจำนวนเดียวกันนำไปซื้อหุ้นบุริมสิทธิของธนาคารทหารไทยนั้น ธนาคารทหารไทยอาจจะไม่ต้องเสียดอกเบี้ยเลยก็เป็นได้

เหตุที่กล่าวเช่นนี้ เพราะธนาคารทหารไทยมียอดขาดทุนสะสม ณ สิ้นปี 2548 ถึง 4.78 หมื่นล้านบาท และหากธนาคารมีกำไรสุทธิ 7.8 พันล้านบาทต่อปี เท่ากับกำไรสุทธิในปี 2548 ธนาคารจะต้องใช้เวลาถึง 6 ปี กว่าจะล้างยอดขาดทุนสะสมได้หมด หมายความว่า ธนาคารจะยังไม่สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้นได้เลยในตลอดช่วง 6 ปีข้างหน้า ผมจึงไม่เข้าใจว่า เหตุใดรัฐบาลจึงไม่เลือกวิธีการอื่นที่ไม่ต้องไปรับความเสี่ยงแทนภาคเอกชนและไม่ส่งผลกระทบต่อคนจน

ก่อนหน้านี้ รัฐบาลได้ถมเงินเข้ามาแก้ปัญหาธนาคารนี้จำนวนมากแล้ว และดูเหมือนว่ายังแก้ปัญหาไม่ได้ สาเหตุส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะการดำเนินงานที่อาจเอื้อประโยชน์ต่อคนบางกลุ่ม จึงทำให้ภาระการขาดทุนตกอยู่กับธนาคารเป็นจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นการรับซื้อทรัพย์สินในราคาที่สูงกว่ามูลค่าที่แท้จริง การตัดหนี้สูญ (hair cut) หลายพันล้านให้กับลูกหนี้รายใหญ่ที่เป็นธุรกิจเครือญาติของคนในรัฐบาล หรือการเอาคนใกล้ชิดหรือญาติพี่น้องเข้าไปมีตำแหน่งในธนาคาร ทำให้ไม่ได้รับความเชื่อมั่นในแง่การบริหารงาน

สำหรับในครั้งนี้ กระทรวงการคลังขายหุ้น อสมท.ให้ธนาคารออมสิน แล้วนำเงินที่ได้จำนวน 3,015 ล้านบาทไปซื้อหุ้นบุริมสิทธิเพื่อเพิ่มทุนให้ธนาคารทหารไทย โดยมีสัญญาว่ากระทรวงการคลังจะซื้อหุ้นคืนในเวลา 3 ปี หรือพูดให้เข้าใจง่าย คือ การที่ธนาคารออมสินปล่อยกู้ให้ธนาคารทหารไทย โดยที่กระทรวงการคลังนำหุ้น อสมท.มาเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกัน พฤติกรรมเช่นนี้ นับเป็นการแย่งเงินออมที่ธนาคารออมสินควรจะใช้ในการปล่อยกู้ให้คนยากจน เพื่อเอาไปอุ้มกิจการธนาคารทหารไทย ซึ่งถึงแม้ว่ากระทรวงการคลังจะถือหุ้นในธนาคารทหารไทยถึงร้อยละ 31.2 แต่ต้องไม่ลืมว่า ผู้ถือหุ้นรายใหญ่อีกร้อยละ 30.8 เป็นนักลงทุนสถาบันต่างประเทศ ที่เหลือเป็นนักลงทุนไทยและต่างชาติ ที่ถือได้ว่าเป็นผู้มีอันจะกิน (ตารางที่ 1)

การตัดสินใจดึงเงินจากธนาคารออมสินไปอุ้มธนาคารทหารไทย สะท้อนให้เห็นว่า แท้ที่จริงแล้วรัฐบาลให้ความสำคัญกับคนยากจนจริงหรือไม่ ถึงแม้ว่าธนาคารออมสินจะได้อัตราผลตอบแทนของการกู้มากกว่าร้อยละ 9.99 ต่อปี (ตารางที่ 2) แต่การที่เงินจำนวนถึง 3,015 ล้านบาทถูกกู้ออกไปจากธนาคารออมสินเป็นเวลาอย่างน้อย 3 ปี จะทำให้ประชาชนจำนวนมากขาดโอกาสในการได้รับเงินกู้ ทั้งนี้หากสมมติว่าธนาคารออมสินนำไปปล่อยกู้ให้กับประชาชนคนละ 3 หมื่นบาท จะสามารถให้เงินกู้แก่ประชาชนได้ถึง 1 แสนคนทีเดียว

นอกจากนี้ การดำเนินการดังกล่าวยังทำให้คนยากจนเสียเปรียบในแง่ของต้นทุนการกู้เงิน ทั้งนี้หากรัฐบาลนำเงิน 3,015 ล้านบาทของธนาคารออมสินไปปล่อยกู้ในโครงการธนาคารประชาชน คนจนต้องเสียต้นทุนในการกู้เงินร้อยละ 1 ต่อเดือน แต่หากนำเงินจำนวนเดียวกันนำไปซื้อหุ้นบุริมสิทธิของธนาคารทหารไทยนั้น ธนาคารทหารไทยอาจจะไม่ต้องเสียดอกเบี้ยเลยก็เป็นได้

เหตุที่กล่าวเช่นนี้ เพราะธนาคารทหารไทยมียอดขาดทุนสะสม ณ สิ้นปี 2548 ถึง 4.78 หมื่นล้านบาท และหากธนาคารมีกำไรสุทธิ 7.8 พันล้านบาทต่อปี เท่ากับกำไรสุทธิในปี 2548 ธนาคารจะต้องใช้เวลาถึง 6 ปี กว่าจะล้างยอดขาดทุนสะสมได้หมด หมายความว่า ธนาคารจะยังไม่สามารถจ่ายเงินปันผลให้แก่ผู้ถือหุ้นได้เลยในตลอดช่วง 6 ปีข้างหน้า ผมจึงไม่เข้าใจว่า เหตุใดรัฐบาลจึงไม่เลือกวิธีการอื่นที่ไม่ต้องไปรับความเสี่ยงแทนภาคเอกชนและไม่ส่งผลกระทบต่อคนจน

ตารางที่ 1 โครงสร้างผู้ถือหุ้นรายใหญ่ในธนาคารทหารไทย ณ วันที่ 7 เมษายน 2549

* ประกอบด้วย กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ และ บริษัท อาร์ทีเอ เอ็นเตอร์เทนเมนท์ จำกัด (มหาชน)

ตารางที่ 2 อัตราผลตอบแทนที่ธนาคารออมสินจะได้รับ

หมายเหตุ:  
  
* อัตราผลตอบแทนนี้ยังไม่รวมกำไรจากส่วนต่างของราคาหุ้น หากในอนาคต ธนาคารออมสินขายหุ้น อสมท. คืนให้กระทรวงการคลังในราคาตลาด

  ** เป็นอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ลูกหนี้ชั้นดีของธนาคารกรุงเทพ