จากการที่ไทยได้ดำเนินการเจรจาเขตการค้าเสรีไทยกับสหรัฐ ผมสังเกตว่า กระบวนการเจรจาเอฟทีเอไม่โปร่งใส เพราะไม่เป็นไปตามกระบวนการที่ควรจะเป็น กล่าวคือ

การกีดกันการมีส่วนร่วมของประชาชน กระบวนการเจรจาเขตการค้าเสรีไทย-สหรัฐไม่เปิดโอกาสให้ภาคประชาชนมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น ทั้ง ๆ ที่เป็นผู้ได้รับผลกระทบโดยตรง แต่จะเน้นเฉพาะการจัดเวทีรับฟังความเห็นของกลุ่มผู้ประกอบการ ที่มีการจัดตั้งเป็นองค์กรอย่างเป็นทางการ แม้จะมีกลไกหนึ่งที่จะช่วยสะท้อนความเห็นของประชาชน คือนำรายละเอียดการเปิดเสรีการค้าให้รัฐสภาได้ร่วมพิจารณา แต่นายกฯได้ปฏิเสธกลไกนี้โดยอ้างว่า รัฐสภาไม่มีผู้เชี่ยวชาญจึงไม่จำเป็นต้องนำมาเข้าสภา ซึ่งผมเห็นว่านายกฯ กำลังหลงประเด็น เพราะการกำหนดนโยบายไม่ใช่การฟังเฉพาะผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น แต่ต้องฟังความเห็นของประชาชนอย่างรอบด้านและพิจารณาอย่างรอบคอบด้วย หากไม่มีอะไรแอบแฝงนายกฯจะกลัวอะไรกับการให้สภาฯได้ร่วมพิจารณา เพราะนายกฯ ก็คุมเสียงเบ็ดเสร็จในสภาฯอยู่แล้ว

การเจรจาที่ไม่อยู่บนฐานของผลการศึกษาวิจัย การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับผลกระทบของการเจรจาเอฟทีเอระหว่างไทยและสหรัฐ มีผลการศึกษาที่เผยแพร่ออกมาน้อยมาก และไม่ครอบคลุมประเด็นที่ควรทำการศึกษาก่อนการเจรจา ทำให้ผมเกิดข้อกังขาว่าการเจรจาได้มีการศึกษาและเตรียมการณ์อย่างรอบคอบหรือไม่ ยิ่งไปกว่านั้น ผมยังมีความกังวลว่ารัฐบาลไม่ได้นำผลการศึกษาที่เป็นประโยชน์ไปใช้ในการเจรจาและการเตรียมความพร้อม เช่นผลการศึกษาของทีดีอาร์ไอในปี 2546 ที่เสนอให้เร่งบังคับใช้กฎหมายการแข่งขันทางการค้าอย่างจริงจัง เพื่อป้องกันการผูกขาดโดยบริษัทข้ามชาติสหรัฐ แต่จนถึงวันนี้กฎหมายดังกล่าวยังขาดประสิทธิภาพในการบังคับใช้ รวมทั้งท่าทีที่ชัดเจนว่าจะไม่เปิดเสรีโทรคมนาคมเลย ทั้ง ๆ ที่ผลวิจัยพบว่าการเปิดเสรีโทรคมนาคมมีประโยชน์ต่อผู้บริโภค

การรีบเร่งเจรจาให้ได้ข้อยุติ นโยบายในการเจรจาเอฟทีเอไทย-สหรัฐของนายกฯ และรัฐมนตรีที่รับผิดชอบโดยตรงมีความแตกต่างกัน เพราะท่านนายกฯพยายามเร่งให้การเจรจาได้ข้อสรุปภายในปี 2549 ในขณะที่ รมต.ที่รับผิดชอบเคยกล่าวว่า จะยังไม่มีการตกลงใด ๆ หากประเทศไม่ได้รับผลประโยชน์ที่ดี ซึ่งนโยบายนี้ได้ถูกถ่ายทอดไปยังเจ้าหน้าที่ในหน่วยงานที่รับผิดชอบในการเจรจาเอฟทีเอไทย-สหรัฐด้วย ผมเกิดคำถามว่า เหตุใดนายกฯจึงเร่งการเจรจาให้เสร็จโดยเร็ว ซึ่งอาจทำให้การพิจารณาขาดความรอบคอบ หรือว่ามีอะไรซ่อนอยู่ในข้อตกลง