เงินหวยเพื่ออนาคต 
 

19 กุมภาพันธ์ 2550

เรียนมิตรสหายที่เคารพรัก                                   

        ท่าทีของรัฐบาลในการนำร่าง แก้ไข พ.ร.บ.สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ.2517 กลับมาพิจารณาอีกครั้งภายหลังจากที่คณะกรรมการกฤษฎีกา ยืนยันว่า ร่างดังกล่าวที่จะให้ออกหวย 2 ตัว 3 ตัวนั้น ไม่ได้เป็นการล้างมลทินให้กับรัฐบาลชุดที่ผ่านมา การเตรียมเรื่องเพื่อให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณาต่อนั้นได้เกิดเสียงสะท้อนถึงความกังวลใจจากหลายฝ่าย

กระแสสังคมที่มีทั้งเห็นด้วยและไม่เห็นด้วย ในการนำหวยบนดินกลับมาอีกครั้ง ทำให้รัฐบาลต้องระมัดระวังอย่างมาก เพราะเป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อน ที่อาจกลายเป็นเป้าโจมตีในเรื่องการมอมเมาประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งคนจน หรืออาจเป็นการชักนำเยาวชนให้เข้าสู่วงจรพนันเพิ่มขึ้น เพราะหวยบนดินเป็นสิ่งที่เข้าถึงได้ง่าย และมีราคาไม่แพง ทั้งมีรางวัลก้อนโตเป็นสิ่งล่อใจ

การแก้ไขเรื่องพฤติกรรมที่คนที่นิยมเล่นพนันนั้น อาจเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลา โดยเฉพาะการยกเลิกหวยในระยะเวลาอันใกล้คงไม่ใช่เรื่องง่าย เนื่องจากหวยยังคงเป็นความหวังสำหรับหลายคนที่ใช้เงินลงทุนไม่มากและมีสิทธิในการรับรางวัลก้อนใหญ่ ประกอบการแนวคิดของคนกลุ่มหนึ่งที่มองว่า ผลกระทบด้านความเสี่ยงจากการเล่นหวยมีน้อยกว่าความเสี่ยงในชีวิตประจำวันอื่น ๆ เช่น อุบัติเหตุ อาชญากรรม และภัยธรรมชาติ จึงกล้าเสี่ยงที่จะเล่นหวยต่อไป

อย่างไรก็ตามผมเห็นว่ารัฐบาลไม่ควรสนับสนุนให้เกิดการมอมเมาประชาชนในทุกรูปแบบ เชิงเศรษฐศาสตร์เองมองว่า การซื้อหวยบนดินจะทำให้ประเทศและประชาชนขาดเงินออม เป็นกิจกรรมที่ไม่ก่อให้เกิดผลิตภาพ เป็นเพียงการเปลี่ยนมือผู้เป็นเจ้าของเงิน (Zero-sum game) ทำให้ผู้ซื้อสูญเสียโอกาสในการนำเงินไปบริโภค ออม หรือลงทุนอื่น ๆ รวมถึงขัดแย้งกับแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง

ขณะเดียวกันก็เข้าใจว่า การจำกัดพฤติกรรมของคนที่นิยมเล่นหวยนั้น เป็นเรื่องที่ยากและต้องใช้เวลา ด้วยเหตุนี้หากต้องนำหวยบนดินกลับมาอีกครั้ง ผมเห็นว่า ควรมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบใหม่ เป็น “สลากการออม” ที่นำรายได้จากการขายสลากสร้างหลักประกันชีวิตแก่ประชาชน ทั้งผู้ซื้อที่จะได้รับเป็นเงินออมระยะยาว และเป็นการคืนสวัสดิการแก่สังคมได้ด้วย แนวคิดที่ผมเสนอคือ

การกำหนดรูปแบบใหม่ “สลากการออม” คล้ายการซื้อสลากออมสิน ที่ผู้ซื้อจะได้รับประโยชน์ภายหลัง หากแต่ผลตอบแทนแก่คนซื้อสลากชนิดนี้จะไม่ครบ 100% เพราะผู้ซื้อมีแรงจูงใจในการลงทุนเพื่อให้ได้รางวัล ไม่ใช่เกิดจากความตั้งใจนำเงินมาออม โดย

แบ่งเงินที่ได้จากการขายสลากเป็น 3 ส่วน ส่วนที่หนึ่งสำหรับใช้เป็นเงินรางวัล ส่วนที่สอง คืนแก่ผู้ซื้อในรูปของเงินออมหลังเกษียณ ส่วนที่สาม นำคืนสู่สังคม โดยผ่านกระทวงการคลังที่จะนำไปจัดสรรใหม่ในรูปงบประมาณเพื่อสร้างสวัสดิการแก่สังคม

มีสถาบันทางการเงินรับเป็นเจ้าภาพ ทำหน้าที่บริหารจัดการคล้ายกับธนาคารออมสินที่ดูแลเรื่องสลากออมสิน อาจเปิดโอกาสให้ผู้ค้ารายย่อยนำสลากการออมที่สถาบันการเงินดูแลไปจำหน่ายได้ แต่ควรกำหนดเงื่อนไข เพื่อสามารถรวบรวมข้อมูลผู้ซื้อนำกลับมาคิดเป็นเงินออมส่วนบุคคลต่อไป

การเพิ่มจำนวนแต่ลดมูลค่ารางวัลจูงใจ เป็นการกระจายรางวัลไม่ให้เป็นเงินก้อนโตจนล่อใจผู้ซื้อ จนทำให้เกิดนักเล่นหน้าใหม่เกิดขึ้น  ทั้งการเพิ่มจำนวนรางวัลทำให้ผู้ซื้อน้อยมีโอกาสถูกรางวัลมากขึ้น

คงต้องฝากให้รัฐบาลชุดนี้ รวมถึงสภานิติบัญญัติแห่งชาติ พิจารณาอย่างรอบคอบ ในการดำเนินการในเรื่องนี้ รวมถึงการหันมาให้ความสำคัญในการศึกษาผลกระทบ และแนวทางป้องกันพฤติกรรมเล่นพนันทุกประเภทอย่างจริงจัง เพื่อให้คนไทยทุกเพศทุกวัยไม่หันชีวิตเข้าสู่วงจรพนัน

-------------------------------