ทำไม พ.ต.ท. ทักษิณ จึงไม่รับตำแหน่งนายกฯ
Why is Thaksin Refusing the Premiership?

6 เมษายน 2549

เรียนมิตรสหายที่เคารพรัก

การแถลงข่าวของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ผ่านโทรทัศน์รวมการเฉพาะกิจ เมื่อคืนวันที่ 4 เมษายน 2549 ที่ผ่านมา ซึ่งรักษาการณ์นายกรัฐมนตรีประกาศไม่ขอรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ในการจัดตั้งรัฐบาลชุดใหม่ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น และจะต้องรักษาการณ์ไปจนกว่ากระบวนการสรรหานายกรัฐมนตรีเป็นที่เรียบร้อย โดยให้เหตุผลว่า เพื่อยุติความขัดแย้งและสร้างความปรองดองแห่งชาติ ในปีแห่งการเฉลิมฉลองการครองราชย์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวครบ 60 ปี

ท่าทีของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ที่ยอมไม่รับตำแหน่งนายกฯ ทำให้เกิดคำถามว่า เหตุใดคุณทักษิณจึงดูเหมือนมีท่าทีอ่อนลง ทั้ง ๆ ที่ก่อนหน้านี้มีท่าที่แข็งกร้าวมาโดยตลอด

เพราะพรรคไทยรักไทยครองอำนาจอย่างเบ็ดเสร็จแล้ว

เหตุที่ก่อนหน้านี้ คุณทักษิณไม่ได้แสดงท่าทีว่าจะไม่รับตำแหน่งนายกฯ ออกมาเลย ทั้ง ๆ ที่มีเสียงเรียกร้องให้นายกฯ ลาออกหรือเว้นวรรค เนื่องมาจากสถานการณ์ก่อนการเลือกตั้ง ยังไม่มีความแน่นอนเกี่ยวกับผลของการเลือกตั้ง          หากคุณทักษิณประกาศลาออกในช่วงเวลานั้นยังมีความเสี่ยง
ที่พรรคไทยรักไทยอาจจะสูญเสียการครอบครองอำนาจ และจะนำมาซึ่งกระบวนการตรวจสอบที่คุณทักษิณไม่พึงประสงค์

การประกาศไม่รับตำแหน่งในรัฐบาลใหม่ เป็นท่าทีที่เกิดขึ้นหลังจากที่การเลือกตั้งได้ผ่านพ้นไปแล้ว ซึ่งเป็นเครื่องยืนยันแล้วว่า พรรคไทยรักไทย
สามารถควบคุมอำนาจฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารไว้ได้แล้วอย่างเบ็ดเสร็จ ยิ่งไปกว่านั้น คุณทักษิณยังคงจะอยู่ในตำแหน่งรักษาการณ์นายกฯ ต่อไป จนกว่ากระบวนการสรรหานายกรัฐมนตรีเป็นที่เรียบร้อย รวมทั้งจะยังคงเป็นหัวหน้าพรรคไทยรักไทยต่อไป เมื่อเป็นเช่นนี้  คุณทักษิณจึงมั่นใจได้ว่า แม้ตนเองไม่ได้เป็นนายกฯ แต่จะเลือกคนที่ตนสามารถคุมได้เพื่อมาดำรงตำแหน่งต่อจากคุณทักษิณ ซึ่งจะทำให้การตรวจสอบประเด็นการทุจริตของตนเองจะไม่มีทางเกิดขึ้นอย่างโปร่งใส

เพราะเป็นการเบี่ยงเป้าหมายการโจมตีจากตัวคุณทักษิณ

การที่คุณทักษิณแสดงทีท่าว่าตนเองยอมถอยนั้น เป็นเพียงการสร้างภาพให้ประชาชนเกิดความเห็นใจ และพึงพอใจ เพราะเกิดความเข้าใจผิดว่า
คุณทักษิณยอมเว้นวรรคทางการเมืองแล้ว ทั้งที่ความเป็นจริง คุณทักษิณยังคงมีอำนาจสูงสุดและสามารถบังคับบัญชานายกฯ ร่างทรง คณะรัฐมนตรี และ ส.ส.ของพรรคไทยรักไทยได้อย่างเต็มที่ เมื่อเป็นเช่นนี้ กลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย จะมีความยากลำบากมากขึ้นในการทำให้ประชาชนเข้าใจเกมการเมืองของรัฐบาล ทำให้การระดมคนมีความยากมากขึ้น และอาจทำให้ประชาชนเกิดความคลางแคลงใจในการเคลื่อนไหวต่อไปของกลุ่มพันธมิตรอีกด้วย

เมื่อสถานการณ์เป็นเช่นนี้ กลุ่มแกนนำพันธมิตรจึงจำเป็นต้องหาทางกำจัดคุณทักษิณไม่ให้มีอิทธิพลต่อฝ่ายบริหาร นิติบัญญัติ กระบวนการตรวจสอบ และการปฏิรูปรัฐธรรมนูญ โดยกลุ่มพันธมิตรจะต้องชูประเด็นยุทธศาสตร์ใหม่ขึ้นมาเพื่อเป็นแกนหลักของการต่อสู้ รวมทั้งต้องสร้างความตระหนักถึงปัญหาที่ยังซ่อนอยู่ให้ประชาชนเข้าใจ เพื่อรักษาแรงเหวี่ยงของการชุมนุมให้ยังมีอยู่ต่อไป ประเด็นที่พันธมิตรฯ ชูขึ้นมาในระยะสั้น คือการต่อต้านการเป็นรักษาการณ์นายกฯ เกินกว่าเวลาที่รัฐธรรมนูญกำหนด ความไม่ชอบธรรมของการเลือกตั้ง และความไม่ชอบธรรมของสภาผู้แทนราษฎรที่ไม่ครบ 500 คน

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลรักษาการณ์ของคุณทักษิณจะใช้อำนาจที่มีอย่างเบ็ดเสร็จ เพื่อทำให้กระบวนการเลือกตั้ง การเปิดประชุมสภาฯ และการสรรหานายกฯ คนใหม่ ดำเนินการต่อไปได้ เพื่อเบี่ยงเป้าหมายของการโจมตีออกไปจากตัวคุณทักษิณ ทั้งนี้เพราะคุณทักษิณไม่ได้ดำรงตำแหน่งในรัฐบาลอีกต่อไป และจะพยายามทำตัวไม่ให้ดูเหมือนว่าเข้ามามีอิทธิพลต่อรัฐบาลและสภาผู้แทนราษฎร ในสถานการณ์แบบนี้ จึงเป็นความยากสำหรับพันธมิตรฯ ในการรักษาความต่อเนื่องของการชุมนุม 

การที่รักษาการณ์นายกฯ ประกาศจะไม่รับตำแหน่งจึงเป็นเพียง “การดูเหมือนถอยเพื่อรุก” เพราะคุณทักษิณทราบดีว่า การรุกไปข้างหน้ามีแต่จะยิ่งเสียหายหนัก ดังนั้นจึงใช้ยุทธศาสตร์การเก็บตัวในค่ายที่เข้มแข็ง (ปราศจากการตรวจสอบ) และไม่ทำตัวเป็นเป้าให้โจมตี เพื่อให้ฝ่ายพันธมิตรฯที่รุกเข้ามาโจมตีไม่เข้าเป้าและอ่อนกำลังลงเรื่อย ๆ โดยหวังว่า เมื่อคุณทักษิณกลับมาอีกครั้ง กลุ่มพันธมิตรฯ อาจจะไม่สามารถจุดกระแสการต่อต้านทักษิณให้กลับมาเหมือนเดิมได้อีก

การรักษาความต่อเนื่องของการต่อสู้ของการเมืองภาคประชาชนจึงเป็นเรื่องที่น่าติดตามอย่างยิ่ง ซึ่งผมเห็นว่า ประเด็นหลักที่กลุ่มการเมืองภาคประชาชนควรจะผลักดันต่อไป คือการเปลี่ยนเป้าหมายหลักของการโจมตีจากตัวคุณทักษิณไปเน้นสู่ระบอบทักษิณมากขึ้นอีก และการปฏิรูปการเมืองเพื่อทำลายระบอบทักษิณ โดยยุทธศาสตร์สำคัญคือการจัดระบบและเครือข่ายวิชาการในการหาข้อมูลและสร้างประเด็นใหม่ ๆ เกี่ยวกับความไม่ชอบธรรมของระบอบทักษิณ และจัดทำข้อเสนอในการปฏิรูปการเมือง ซึ่งนอกจากจะทำให้คุณทักษิณไม่กลับมาแล้ว ยังทำให้คนที่คิดจะทำเหมือนคุณทักษิณไม่สามารถเข้ามามีอำนาจได้อีกด้วย

-------------------------------