"ก้าวหน้า" เมื่อไม่ "ข้ามหน้า"

โรเบิร์ต กรีน (Robert Greene) เจ้าของหนังสือ กฎแห่งอำนาจ 48 ข้อ (The 48 Laws of Power) ได้แนะนำวิธีเพิ่มอำนาจให้กับตนเอง กฎข้อแรกเลย คือ ?อย่าบดบังรัศมีเจ้านาย?  ถ้าอยากได้ดิบได้ดีในอนาคต อย่าทำตัวเก่งกว่า เหนือกว่าเจ้านาย การแสดงท่าว่าตนเองเก่งกว่า ฉลาดกว่า อาจเป็นการกระทำที่ ?ดับอนาคต? ของตนเองได้เลยทีเดียว เพราะหัวหน้าเราจะรู้สึกว่า ตนเองกำลังถูกคุกคาม เกิดความกลัว รู้สึกไม่มั่นคงในตำแหน่งของตน และทำให้มองเราเป็นศัตรูที่ต้องจัดการได้

 

แม้ในโลกยุคใหม่ องค์กรต่าง ๆ จะเปิดกว้างให้คนเก่ง ๆ คนที่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เข้ามาช่วยขับเคลื่อนวิสัยทัศน์สู่อนาคต แต่คำกล่าวที่ว่า ?จงทำดี แต่อย่าเด่นจะเป็นภัย ไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน?... ก็ยังคงเป็นความจริงในหลาย ๆ องค์กรที่มีหัวหน้าที่คอยสกัด ?ดาวรุ่ง? ที่ทำเก่ง เกินหน้าเกินตา

 

คนที่ขึ้นสู่ตำแหน่งสูง ๆ มักมีสิ่งหนึ่งที่เพิ่มขึ้นตามมา นั่นคือ อีโก้ คนบางคน ยิ่งตำแหน่งสูง มีอำนาจมาก อีโก้ยิ่งสูงตาม เกิดความเย่อหยิ่ง คิดว่าตนเองเก่งกว่า ยิ่งใหญ่กว่า มีอำนาจมากกว่า และที่สำคัญ ในใจลึก ๆ เกิดความรู้สึกกลัวสูญเสียอำนาจ สูญเสียตำแหน่งที่ตนเองยึดไว้ ดังนั้น เมื่อถูกท้าทายจึงต้องแสดงอาการต่อต้านออกมาทันที

 

คำถามคือ ถ้าเราต้องทำงานกับหัวหน้า เจ้านาย หรือผู้บังคับบัญชา ที่ไม่อยากเห็นเรา ?เด่นเกิน? เราจะทำอย่างไร?

 

เราอาจตัดสินใจ ?ลาออก? หางานใหม่ที่ช่วยให้เราปลดปล่อยศักยภาพ ความเก่งกาจ ได้แสดงออกได้อย่างเต็มที่น่าจะดีกว่า หรือ เราอาจยอมเป็น ?ลูกขุนพลอยพยัก?  รับคำสั่งอย่างเดียว ไม่พูด ไม่เถียง ไม่ถาม....

 

การตัดสินใจทั้ง 2 แบบอาจไม่จำเป็น หากเราเรียนรู้ที่จะร่วมงานกับหัวหน้างานอย่างคนที่พร้อมจะก้าวหน้า

 

สร้างตน สร้างมิตร ในมุมหนึ่งเราต้องไม่ลดคุณค่าตัวเอง ด้วยการเป็นเพียงผู้รับคำสั่ง ไม่กล้าแสดงออก แต่เราต้องกล้าแสดงศักยภาพความสามารถของเราออกมา ทำงานในหน้าที่รับผิดชอบของเราให้ดีที่สุด กล้าเสนอความคิดริเริ่มใหม่ ๆ กล้าแสดงความคิดเห็นโต้แย้งเมื่อไม่เห็นด้วย แต่ขณะเดียวกัน เราต้องตระหนักว่าการแสดงความเก่ง ความกล้าของเรา แม้เพื่อประโยน์ภาพรวมสูงสุด อาจถูกมองว่าเป็นการคุกคามและกำลังมาทำลายตำแหน่งเขาก็เป็นได้ ดังนั้น เราจึงควรแสดงออกด้วยความถ่อมใจ ให้เกียรติ และพยายามขอคำปรึกษา คำแนะนำ รับฟังคำสั่ง โดยยังคงให้เขารู้สึกว่าเราเป็นมิตร ไม่ใช่ศัตรู การที่ทำเช่นนั้นก็เพื่อให้สิ่งดีที่เราเกิดผลสำเร็จ โดยไม่ถูกขัดขวางหรือต่อต้านก่อนนั่นเอง

 

ให้ความเคารพให้เกียรติ เราต้องปฏิบัติต่อหัวหน้าอย่างให้เกียรติ เห็นคุณค่า แสดงออกอย่างเหมาะสม โดยระมัดระวังอย่างยิ่งที่จะไม่ทำให้เขารู้สึกเสียหน้า เสียเกียรติ เสียศักดิ์ศรี  รู้สึกไม่พอใจ โกรธเคือง และเป็นศัตรูกับเรา เพราะเขาอาจมีอีโก้-ความหยิ่งควบคุมอยู่ก็เป็นได้ จำไว้ว่า ถ้าเราทำให้คนหยิ่งไม่พอใจ แม้ไม่ตั้งใจ แม้หวังดี เราอาจได้ ?ศัตรู? ที่พร้อมอยู่เคียงข้าง เพื่อบั่นทอนเราได้ตลอดชีวิต

 

โรเบิร์ต กรีน แนะนำว่า ให้ทำตัวให้เจ้านายหรือหัวหน้าเรารู้สึกสบายใจ ในฐานะที่เขาอยู่ในตำแหน่งที่เหนือกว่า ให้เรียนรู้ที่จะชื่นชมและยกย่อง อย่าพยายามแสดงศักยภาพของตนออกมามากเกินไป มิฉะนั้น เพราะจะทำให้เจ้านายเกิดความกลัว และรู้สึกไม่มั่นคงในตำแหน่งของตน และทำให้มองเราเป็นคู่แข่งหรือศัตรูได้ ควรทำให้เจ้านายรู้สึกว่าเขาเฉลียดฉลาด มีสติปัญญา มากกว่าที่เป็นจริง การทำเช่นนี้จะช่วยให้เรามีอำนาจมากขึ้น 

 

ในโลกที่คนส่วนใหญ่ยังไม่สามารถจัดการอีโก้ตัวเองให้เหมาะสมได้ การอยู่ร่วมกันให้มีความสุข จึงจำเป็นต้องเข้าใจผู้ที่เราปฏิสัมพันธ์ด้วย โดยเรียนรู้ที่จะเอาใจเขามาใส่ใจแล้ว โดยเฉพาะหัวหน้างานที่ช่วยให้เราก้าวหน้าได้ ถ้าไม่ข้ามหน้าข้ามตา