เตรียมพร้อมรับเปิดเสรีอุดมศึกษา
ในฐานะที่ไทยเป็นสมาชิกองค์กรการค้าโลก (WTO) จึงมีความจำเป็นต้องเปิดการเสรี ซึ่งการศึกษาเป็นส่วนหนึ่งของการค้าภาคบริการ ก่อนหน้านี้ นิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย และสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นผู้เล่นหลักในตลาดการศึกษาได้ยื่นข้อเสนอให้ไทยเปิดตลาดการศึกษาระดับอุดมศึกษามากขึ้น การเปิดเสรีการศึกษาของไทยจะเปิดมากน้อยเพียงใดนั้น ขึ้นอยู่กับการเจรจาต่อรอง เพื่อให้ไทยได้ประโยชน์มากที่สุด และเสียเปรียบน้อยที่สุด การเปิดเสรีการศึกษา ประเทศไทยได้รับประโยชน์ ขณะเดียวกันไม่ควรมองข้ามผลกระทบเชิงลบ ซึ่งหากไม่เตรียมพร้อมล่วงหน้าอาจส่งผลเสียต่อการศึกษาไทยได้
ประโยชน์ที่ได้รับจากการเปิดเสรีการศึกษา ประโยชน์ที่ไทยจะได้รับคือ ประโยชน์ด้านโอกาสในการรับการศึกษาทีมีคุณภาพ ภายหลังเปิดเสรีการศึกษา จะมีสถาบันอุดมศึกษาจากต่างประเทศเข้ามาจัดการเรียนการสอนในประเทศไทย ขณะเดียวกันสถาบันอุดมศึกษาไทยหันมาพัฒนาคุณภาพการศึกษามากขึ้น เพื่อให้แข่งขันได้ ดังนั้น ประชาชนจึงมีโอกาสได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพเช่นกัน ประโยชน์ด้านการพัฒนาองค์ความรู้ การเปิดเสรีการศึกษา เป็นช่องทางที่ทำให้เกิดความร่วมมือระหว่างสถาบันอุดมศึกษาไทยกับต่างประเทศ จึงมีแนวโน้มที่จะประยุกต์แนวทางการบริหารจัดการเข้าด้วยกัน เกิดการผสานองค์ความรู้ในสาขาต่าง ๆ ส่งผลให้เกิดการถ่ายโอนแนวคิด การบูรณาการองค์ความรู้ และสร้างนวัตกรรมที่เป็นประโยชน์ร่วมกัน และประโยชน์ในการขยายองค์ความรู้ของไทยสู่สากล การเปิดเสรีทางการศึกษาเป็นช่องทางให้สถาบันอุดมศึกษาไทยได้เผยแพร่องค์ความรู้ของไทยไปสู่ระดับนานาชาติ เช่น สมุนไพรไทย การแพทย์แผนไทย ไทยคดีศึกษา และภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นต้น
ผลกระทบเชิงลบต่อไทยจากการเปิดเสรีการศึกษา การแข่งขันที่เพิ่มขึ้นของสถาบันอุดมศึกษา ส่งผลกระทบเชิงลบคือ สถาบันอุดมศึกษาที่ด้อยคุณภาพและประสิทธิภาพจะอยู่ไม่ได้ สภาพการแข่งขันของสถาบันอุดมศึกษาที่เพิ่มขึ้น ประกอบในอนาคตความคาดหวังของประชาชนต่อคุณภาพการศึกษา ทำให้สถาบันอุดมศึกษาไทยที่ด้อยคุณภาพและไร้ประสิทธิภาพไม่สามารถอยู่รอดได้ ดังนั้น จึงต้องมีการปรับตัวในด้านคุณภาพและการบริหารให้เทียบเท่าสากล ผู้เรียนมีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น จากความจำเป็นที่สถาบันอุดมศึกษาต้องพัฒนาคุณภาพให้เทียบเท่าระดับสากล ทำให้ต้นทุนการศึกษาเพิ่มขึ้น อนาคตผู้เรียนจึงต้องรับภาระค่าใช้จ่ายการศึกษาเพิ่มขึ้น อีกทั้งผู้เรียนที่ไม่มีความสามารถในการจ่าย อาจเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพได้น้อย บุคลากรที่ด้อยคุณภาพจะถูกแทนที่ คุณภาพของบุคลากรของสถาบันอุดมศึกษา เป็นสิ่งที่สะท้อนคุณภาพการศึกษาได้เป็นอย่างดี สถาบันอุดมศึกษาจึงเร่งพัฒนาคุณภาพบุคลากรในสถาบัน ขณะเดียวกันมีการคัดบุคลากรที่ไม่มีคุณภาพหรือไม่ผ่านการประเมินถูกออก และทดแทนด้วยบุคลากรที่มีคุณภาพสูงทั้งในประเทศและจากต่างประเทศ การเข้ามาของแนวคิดและองค์ความรู้ที่ไม่พึงประสงค์สิ่งที่มาพร้อมกับการเปิดเสรีการศึกษาอาจเป็นสิ่งที่ไม่พึงประสงค์ อาทิ การยอมรับการแต่งงานของเพศเดียวกัน การทำแท้งเสรี การุณยฆาต เป็นต้น ดังนั้น หากไม่สามารถสกัดกั้นสิ่งที่ไม่พึงประสงค์เหล่านี้ได้ อาจส่งผลกระทบต่อวัฒนธรรมไทยและกรอบความคิดของคนไทยได้
กลยุทธ์ปรับตัวสู่การเปิดเสรีการอุดมศึกษา
การเปิดเสรีการศึกษา ส่งผลให้สถาบันอุดมศึกษาไทยต้องแข่งกับสถาบันอุดมศึกษาจากต่างประเทศ จึงควรพัฒนาตนเองในหลายเรื่อง เพื่อสามารถอยู่รอดและแข่งขันได้ ได้แก่ เพิ่มคุณภาพการจัดการศึกษา สถาบันอุดมศึกษาไทยต้องเร่งพัฒนาคุณภาพในทุกด้าน เพื่อสามารถอยู่รอดและแข่งขันได้ ไม่ว่าจะเป็นหลักสูตร คุณภาพอาจารย์ และกิจกรรมต่าง ๆ ฯลฯ เพิ่มประสิทธิภาพการจัดสรรทรัพยากร ไม่ว่าจะเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการ การนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการบริหารหรือจัดบริการทางการศึกษา การใช้ทรัพยากรที่มีให้เกิดประโยชน์สูงสุด การเพิ่มความสามารถระดมทุนจากช่องทางที่หลากหลาย ฯลฯ เพิ่มจำนวนงานวิจัย สถาบันอุดมศึกษาควรทำวิจัยมากขึ้น โดยเฉพาะงานวิจัยที่มีผลต่อสังคมและได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ซึ่งจะช่วยสร้างชื่อเสียงและคุณภาพให้สถาบัน สร้างจุดแกร่ง สถาบันอุดมศึกษาควรสร้างจุดแกร่งที่สามารถเป็นจุดขาย เช่น มหาวิทยาลัยราชภัฎภูเก็ต สร้างจุดเด่นในด้านธุรกิจการท่องเที่ยว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สร้างจุดเด่นด้านนวัตกรรมทางการเกษตร ฯลฯ การสร้างจุดแกร่งจะทำให้การกำหนดทิศทางการพัฒนามีความเจาะจง สามารถดึงดูดคณาจารย์ที่เก่ง ทั้งยังเป็นการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ เพราะสามารถทุ่มทรัพยากรไปในด้านที่ต้องการ สร้างเครือข่ายการศึกษา สถาบันอุดมศึกษาควรสร้างเครือข่ายระหว่างสถาบันอุดมศึกษาด้วยกันเองและภาคส่วนต่าง ๆ ของสังคม ทั้งในและต่างประเทศ เพื่อร่วมมือพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอน การวิจัย การใช้ทรัพยากรร่วมกัน และการถ่ายทอดองค์ความรู้อันเป็นประโยชน์ต่อการแข่งขัน
การเปิดเสรีทางการศึกษา แม้ว่าจะส่งผลให้ทั้งในเชิงการให้ประโยชน์หลายประการ แต่ขณะเดียวกันก็ได้ส่งผลกระทบทางลบต่อสถาบันอุดมศึกษาไทยไม่น้อยเช่นกัน ดังนั้น จึงจำเป็นที่หน่วยงานของรัฐและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ควรให้ความสำคัญและมีความชัดเจนในการกำหนดมาตรการการเปิดเสรีทางการศึกษา และประการสำคัญควรเตรียมความพร้อมแก่ให้สถาบันอุดมศึกษาให้พร้อมรับกับการเปิดเสรีการศึกษาได้อย่างเท่าทัน
Tags:
เผยแพร่:
สยามรัฐรายวัน
เมื่อ:
2008-01-14